Elementy Złączne

Śruby, wkręty i inne elementy złączne

Różne wersje śrub są jednym z najpowszechniej występujących elementów służących do łączenia elementów. Szeroka gama typów, materiałów, rozmiarów, klas wytrzymałości i dostępnych powłok antykorozyjnych decyduje o popularności w praktycznie każdej branży – mechanicznej, konstrukcyjnej, budowlanej i elektrotechnicznej.

Elementy złączne 

Złącza śrubowe są jednym z najbardziej popularnych sposobów łączenia elementów. W naszej ofercie znajdują się śruby spełniające obowiązujące normy, takie jak np. ISO, DIN czy PN. Jako że śruby są bardzo ważnym elementem konstrukcyjnym wielu maszyn, sprzętów i budowli, normy te stanowią gwarancję ich niezawodności, jeżeli tylko będą odpowiednio dobrane i zastosowane. Normy określają kształt śruby, sposób wykonania, typ gwintu i jego długość. Dodatkowe normy określają też rodzaj powłoki antykorozyjnej. Te dane pozwalają nam bardzo trafnie dobrać śruby do ich późniejszego zastosowania.  

Podstawowe normy dotyczące śrub

  • DIN - nazwa tej normy to skrót od Deutsches Institut fur Normung, czyli od Niemieckiego Instytutu Normalizacyjnego. Jest to stowarzyszenie, którego siedziba znajduje się w Berlinie. Początkowo zajmowało się ono normami dotyczącymi budowy maszyn, potem rozszerzyło swoją działalność o opracowywanie norm i audytowanie produktów z innych dziedzin, w tym również badanie jakości śrub.
  • ISO - czyli International Organization for Standarization, to Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna - najbardziej znana i prowadząca badania niemal w każdej dziedzinie. Jej normalizacje stanowią światowe ujednolicenie cech pewnych dóbr, co umożliwia wymianę wyrobów na bardzo szeroką skalę. Organizacja ta działa od 1947 roku, a jej siedziba znajduje się w Londynie.
  • PN - to Polska Norma opracowana prze Polski Komitet Normalizacyjny i podobnie jak powyższe organizacje zajmuje się standaryzacją różnych wyrobów w tym również elementów złącznych.

Klasy wytrzymałości śrub

Klasy wytrzymałości śrub określane są na podstawie stali, z której zostały wykonane śruby oraz zastosowanej obróbki cieplnej. Właściwości mechaniczne stali pozwalają na określenie:
  • wytrzymałości śruby na rozciąganie (parametr Rm)
  • granicy plastyczności śruby (parametr Re)
Oba parametry wyrażane są w jednostce MPa (megapaskal) i obliczane są przez podzielenie użytej do zerwania śruby siły F [N] (niuton) przez użyteczny przekrój poprzeczny śruby w milimetrach kwadratowych. W Polsce śruby klasyfikowane są wg 10 klas wytrzymałości - określa to polska norma PN-M-82084. 10 podstawowych klas śrub, ujętych w polskich normach, to: 3.6, 4.6, 4.8, 5.6, 5.8, 6.8, 8.8, 9.8, 10.9, 12.9. W praktyce używa się jednak tylko tych najbardziej popularnych, a niektóre jak 9.8, 6.8 czy 3.6 zupełnie pomija w programie produkcyjnym. Oznaczenia te wytłaczane są na główce każdej ze śrub. Co zatem można z nich odczytać? Pierwsza liczba z klasy wytrzymałości określa 0.01 minimalnej wytrzymałości określonej w wymogach. To wartość podawana w megapaskalach (Mpa). Jest to wytrzymałość maksymalna na rozciąganie stali czyli taka po przekroczeniu której następuje zniszczenie śruby. Chcąc przeliczyć wytrzymałość doraźną na podstawie klasy śruby, powinniśmy pomnożyć pierwszą liczbę przez 100, co da nam wynik w MPa. Zatem, śruba oznaczona klasą wytrzymałości 5.8 ma minimalną granicę wytrzymałości na poziomie 500 MPa. Druga liczba, znajdująca się w oznaczeniu po kropce to oznaczenie dla tzw. granicy plastyczności i stanowi stosunek min. granicy plastyczności (Re) do min. wytrzymałości na rozciąganie (Rm). Zatem oznaczenia które w symbolu mają cyfry .6, .8 lub .9 oznaczają odpowiednio, że granica plastyczności Re wynosi odpowiednio 60%, 80% i 90% z wytrzymałości maksymalnej.

Śruby i ich wytrzymałość na podstawie 10 klas

Klasa wytrzymałości Minimalna granica wytrzymałość (Rm) Granica plastyczność (Re) Typ stali
4.8 Rm 400 Re 320 Stal węglowa np.St3A, QSt38-3
5.6 Rm 500 Re 300 Stal węglowa np. 20JA
5.8 Rm 500 Re 400 Stal węglowa np.St3A, QSt38-3
6.8 Rm 600 Re 480 Stal średniowęglowa np 35A
8.8 Rm 800 Re 640 Stale ulepszane cieplnie, średniowęglowe lub niskostopowe np.35A, 19MnB4, 23MnB4, 30MnB4
10.9 Rm 1000 Re 900 Stale ulepszane cieplnie niskostopowe np., 23MnB4, 32CrB4
12.9 Rm 1200 Re 1080 Stale ulepszane cieplnie niskostopowe np. 42CrMo4

Śruby ze stali węglowej

Stal węglowa stosowana jest w wielu dziedzinach przemysłu. Stal węglowa to stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami których udział procentowy pozwala wyróżnić trzy główne kategorie stali: nisko-, średnio- i wysoko-węglową. Udział innych pierwiastków stopowych pozwala wyróżnić dodatkowe kategorie jak stale nisko-, średnio- i wysoko-stopowe. Udział tych pierwiastków znacząco poprawia własności stali w różnych kategoria jak ogólna mechaniczna wytrzymałość również w wysokich temperaturach czy np. odporność odporność na korozję. Stal niskowęglowa niestopowa stosowana jest do produkcji śrub w klasach do 6.8. Takie stale dają się łatwo kształtować podczas obróbki plastycznej na zimno i są stosunkowo tanie, natomiast klasa 8.8 i wyższe wymagają stosowania w stali dodatków stopowych jak mangan, molibden, chrom lub bor, które znacząco poprawiają własności wytrzymałościowe. Rośnie tym samym cena również dlatego, że sam proces kucia łbów śrub często musi się odbywać w wysokiej temperaturze i wymagana jest też ogólne ulepszanie cieplne (hartowanie z odpuszczaniem).

Wyroby śrubowe NYCZ

Nasze śruby wykonywane są ze stali pochodzącej od sprawdzonych dostawców. Wyroby poddajemy też regularnym testom wytrzymałościowym  w naszym wewnętrznym dziale kontroli jakości, a na życzenie klienta lub w sytuacjach kiedy rozmiar śruby wykracza poza nasze możliwości, zlecamy również takie badania w certyfikowanych laboratoriach. Zachęcamy Państwa do kontaktu, ponieważ chętnie doradzamy i omawiamy specyfikację śrub, jak również innych produktów.